در چه مواردی بیمه شخص ثالث خسارت پرداخت نمیکند؟
با وجود اینکه بیمه شخص ثالث گستردهترین پوشش قانونی در حوزه بیمههای خودرو است، اما طبق قوانین بیمه مرکزی و مقررات بیمهنامه، در برخی شرایط بیمهگر تعهدی برای پرداخت خسارت ندارد یا پس از جبران خسارت زیاندیده، مبلغ را از راننده مقصر بازیابی میکند. مهمترین این موارد عبارتاند از:
۱. خسارت وارد شده به راننده مقصر
ماهیت این بیمه حمایت از اشخاص ثالث است؛ بنابراین خسارتهای جانی یا مالی راننده مقصر تحت پوشش قرار نمیگیرد. برای جبران خسارتهای جانی راننده مقصر، پوشش «حوادث راننده» بهصورت همراه با بیمه شخص ثالث ارائه میشود.
۲. خسارت به خودروی راننده مقصر
اگر راننده مقصر حادثه باشد، خسارت بدنه خودروی او توسط بیمه شخص ثالث قابل پرداخت نیست و فقط بیمه بدنه میتواند چنین خساراتی را جبران کند.
۳. خسارتهای عمدی
در صورتی که حادثه به عمد ایجاد شده باشد یا اثبات شود که راننده برای دریافت خسارت اقدام به تخلف یا صحنهسازی کرده، شرکت بیمه هیچ تعهدی برای پرداخت ندارد.
۴. حوادث ناشی از مسابقات و فعالیتهای غیرمجاز
وقوع حادثه هنگام مسابقات سرعت، تستهای رانندگی حرفهای، آموزش غیرقانونی رانندگی یا هر نوع اقدام مشابه، از شمول پوشش بیمه خارج است.
۵. حمل مواد خطرناک بدون مجوز
اگر خودرو بدون داشتن مجوز قانونی، مواد اشتعالزا، منفجره یا خطرناک حمل کند و بهدلیل آن حادثه رخ دهد، بیمه میتواند از پرداخت خسارت خودداری کند.
۶. حوادث ناشی از جنگ، شورش و برخی بلایای خاص
آسیبهایی که بر اثر جنگ، شورش یا عملیات نظامی ایجاد شوند معمولاً تحت پوشش نیستند. در مورد بلایایی مثل زلزله نیز فقط در صورت درج صریح در بیمهنامه قابل پرداخت خواهند بود.
۷. رانندگی بدون گواهینامه معتبر
در صورت نداشتن گواهینامه، باطل بودن آن یا عدم تطابق گواهینامه با نوع خودرو، بیمه خسارت را برای حمایت از زیاندیده پرداخت میکند؛ اما سپس کل مبلغ را از راننده مقصر پس میگیرد.
۸. رانندگی در حالت مستی یا مصرف مواد مخدر
اگر راننده هنگام حادثه تحت تأثیر الکل یا مواد مخدر باشد، وضع مشابه مورد قبل ایجاد میشود؛ یعنی بیمه ابتدا خسارت را میپردازد و بعد هزینه را از راننده دریافت میکند.
۹. انقضای بیمهنامه
اگر تاریخ اعتبار بیمهنامه تمام شده باشد و حادثه در دوره بدون بیمه رخ دهد، هیچگونه پوششی وجود نخواهد داشت.
۱۰. تغییر کاربری خودرو بدون اعلام به شرکت بیمه
تبدیل خودروی سواری به بارکش، مسافربر یا استفاده تجاری بدون اطلاع به بیمهگر، میتواند موجب عدم پرداخت خسارت یا رجوع شرکت بیمه به راننده شود.
۱۱. فرار از صحنه حادثه
در صورت فرار راننده مقصر، شرکت بیمه خسارت را به زیاندیده پرداخت میکند، اما تمام مبلغ را از راننده مطالبه خواهد کرد.
۱۲. ارائه اطلاعات غلط هنگام خرید بیمه
اگر خریدار بیمه بهطور عمدی اطلاعات اشتباه مانند کاربری، شماره شاسی، شماره موتور یا مشخصات خودرو را وارد کند، بیمهنامه میتواند باطل شود یا خسارت رد گردد.
بیمه شخص ثالث یکی از مهم ترین و الزامی ترین انواع بیمه در کشور است که نقش حیاتی در مدیریت ریسک های رانندگی و جبران خسارت های ناشی از حوادث دارد. مطابق قانون، هر وسیله نقلیه موتوری زمینی که در خیابان ها و جاده ها تردد میکند باید بیمه نامه شخص ثالث داشته باشد؛ زیرا حوادث رانندگی تنها به راننده یا خودرو محدود نمی شود و ممکن است زیان های جانی و مالی سنگینی برای افراد دیگر به وجود بیاورد. شخص ثالث در این بیمه به هر فردی گفته می شود که در حادثه به او خسارت وارد شده و نقشی در ایجاد آن حادثه نداشته است. از عابر پیاده گرفته تا سرنشینان خودرو یا مالک اموال آسیب دیده.
در نهایت
هدف اصلی بیمه شخص ثالث، حمایت از زیان دیدگان و تضمین جبران خسارت های وارد شده به آن هاست. بهگونه ای که حتی اگر راننده مقصر توان پرداخت خسارت را نداشته باشد، شرکت بیمه مسئولیت جبران آن را بر عهده بگیرد. این موضوع از یک سو امنیت روانی رانندگان را افزایش میدهد و از سوی دیگر، از طولانی شدن روند های قضایی و مشکلات مالی سنگین برای افراد جلوگیری میکند. به همین دلیل است که بیمه شخص ثالث، بیش از یک پوشش بیمه ای ساده، یک نیاز اجتماعی و قانونی محسوب میشود.
از سوی دیگر، این بیمه با تعیین سقف تعهدات مشخص برای خسارت های مالی و جانی، چارچوبی شفاف برای رسیدگی به حوادث ایجاد میکند. وجود چنین سیستمی باعث میشود در شرایط بحرانی ناشی از حوادث رانندگی، فرآیند رسیدگی به خسارت ها قابل پیشبینی، سریع تر و منظم تر انجام شود. علاوه بر این، بیمه شخص ثالث با کاهش فشار اقتصادی بر افراد و جامعه، نقش مهمی در ساماندهی تردد شهری و کاهش تبعات اجتماعی، اقتصادی و حقوقی حوادث رانندگی دارد.


